Çevirmen ve Yaratıcılık

Çevirmenler Yaratıcılığı Nasıl Teşvik Edebilir?

Bazen bir çeviri görevinde sıkışıp kaldığınızı hissediyorsanız ve bir şeyleri nasıl düzelteceğiniz hakkında hiçbir fikriniz yoksa, endişelenmeyin. Bu ipuçları ve püf noktaları, en çok ihtiyaç duyduğunuzda yaratıcılığı geliştirmenize yardımcı olabilmektedir.

Araştırmalar, insan-makine etkileşimi ve bilişsel süreçler arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Maureen Ehrensberger-Dow ve Gary Massey, çeviri teknolojisi ve bilişsel yetenekler üzerine konferans bildirilerinde, teknolojiye güvenmenin çeviri sürecini nasıl değiştirdiğini şöyle tanımlıyor. “Dil teknolojisi araçları, çevirmenlerin hafızasını dışsallaştırarak etkili bir şekilde genişletti…”

Çeviri ve terminoloji sorunlarına yönelik önceki çözümlerin sadece birkaç tuşa basması ile çevirmenler üretkenlikte büyük bir artış yaşanmaktadır. Bununla birlikte, hafızalarını ve yaratıcılıklarını çok fazla kullanmayabilirler. İnternet kullanımının biliş üzerindeki olası etkileri hakkındaki makalesinde Dr. Joseph Firth, “dünyanın gerçek bilgilerinin çoğunun kelimenin tam anlamıyla parmaklarımızın ucunda” olmasının, bilginin insan beyninde depolanma şeklini değiştirmeye başlayabileceğini belirtmektedir.

Hafızanın yaratıcılığın kaynağı olarak görüldüğü göz önüne alındığında, bazı çevirmenlerin ikincisi hakkında endişelenmesi şaşırtıcı değildir. Özellikle artık giderek daha fazla kullanılabilir ham makine çevirisi (MT) çıktısı kaynaklarına eklendiğinden, mesleğin gelecekteki rolünü bile sorgulayabilirler.

Ancak, MT çok karmaşık, yaratıcı veya kültürel açıdan spesifik içerik için uygun değildir. Bu alanlarda, bir insan çevirmenin yaratıcılığı hala çok talep görmektedir. Bir düzenleme sonrası görev sırasında bile (kaynak metne ve müşterinin kalite beklentilerine bağlı olarak), bazı segmentlerin daha yaratıcı bir şekilde yeniden çevrilmesi gerekebilmektedir. Aşağıdaki ipuçları ve alıştırmalar, çevirmenlerin ve post-editörlerin teknolojinin avantajlarından yararlanırken yaratıcılığın akışını sürdürmelerine yardımcı olabilmektedir.

Çeviri sürecinde yaratıcılığın kilidini açma

Bazen bir çeviri görevi sırasında sıkışmış hissedebilirsiniz. Bilgiyi kaynak metin kadar zarif bir şekilde iletmekte zorlanıyor olabilirsiniz. Doğru tonu vuramadığınızı veya belki de doğru kelimeleri bulmakta zorlandığınızı hissedebilirsiniz. Saat ilerliyor ve bir şeyleri nasıl düzelteceğinize dair fikirleriniz yok. Basitçe söylemek gerekirse, çevirmen bloğunun kötü bir durumu var. Endişelenmeyin, bu ipuçları üstesinden gelmenize yardımcı olmak için burada.

Yeni bir bakış açısı elde etmek için CAT aletinizdeki segmentleri ayırın

Maureen Ehrensberger-Dow ve Gary Massey’in makalesi, metnin bir CAT aracında bölümlendirilmesinin “yaratıcılığı ve kaynak-metin sözdizimsel kalıplarından uzaklaşma özgürlüğünü istemeden kısıtlayabileceğini” belirtiyor. Neyse ki, birçok CAT aracı çevirmenlerin segmentleri bölmesine veya birleştirmesine izin verir. Bilginin segmentler arasında nasıl bölündüğünün sınırını kaldırdıktan sonra, çok daha akıcı bir çözüm bulabilirsiniz.

Kaynak metni kendiniz için yeniden ifade edin

Bazen bir kaynak cümle sizin için çok açıktır, ancak hedef dilinizdeki gramer kısıtlamaları kavramı aynı şekilde çevirmeyi imkansız kılar. Son tarih yaklaştıkça, hedef dilinizin ana dili İngilizce olan birinin aynı gerçeği nasıl ifade edeceğini görmek için mücadele edersiniz. Bu durumda, kaynak cümleyi hedef dile çevirmeden önce kendiniz için yorumlamak yardımcı olabilir. Bu, makine çevirisi için metinler hazırlarken MT motorlarıyla ilgili bilinen sorunları aşmak için de yapılabilmektedir.

Tanıdığınız birinin bunu nasıl söyleyeceğini düşünün

Çevirinizin doğru tona ulaşıp ulaşmadığından emin değilseniz, müşterinizin hedef okuyucusunu hayal edin. Sonra o kişi gibi tanıdığınız birini düşünün. Duruma bağlı olarak, bu TV’de sık sık gördüğünüz biri veya hatta sosyal medyada takip ettiğiniz biri olabilir. Nasıl konuşuyorlar veya yazıyorlar? Böyle mi söylerlerdi? O kişiyi taklit edin veya onu etkilemeye çalışın. Bu numara, gözlerinizi kapattığınızda, kendinizi normalde o kişiyi göreceğiniz bir durumda hayal ettiğinizde ve gerçekten sesine ve beden diline konsantre olduğunuzda en etkilidir.

Bu zor çevirileri aktif olarak ezberleyin

Özellikle zorlu bir çeviri sorununu çözdükten sonra, çözümü not edin. Bunun için çeviri belleğinize (TM) ve terim tabanınıza (TB) güvenmek cazip gelse de, yaratıcılığın bildiklerinize dayandığını unutmayın. Bu nedenle, zor ifadelerin yeni keşfedilen çevirilerini, örneğin dizin kartlarına yazın. Onları ezberleyin, böylece istendiğinde elinizde herhangi bir çeviri teknolojisi olmadan onları dökebilirsiniz. Sık sık pratik yapmayı yoğun yaşam tarzınıza entegre edin.

(Gayri Resmi) Sürekli Mesleki Gelişim ile Yaratıcılık Nasıl Artırılır

Yukarıdaki ipuçları akut çevirmen bloğunun üstesinden gelmeye yardımcı olsa da, gerçek çalışma durumlarının dışında yaratıcılığı teşvik etmek de aynı derecede önemlidir. Bunu henüz yapmazsanız, bu iki hilenin uzun vadede çeviri akışınıza nasıl fayda sağlayabileceğine şaşıracaksınız.

Harika orijinal içeriklerden ilham alın

Kelime dağarcığınızı ve stilistik repertuarınızı genişletmek, yaratıcılığınız için bir araç kutusu stoklamak gibidir. Çoğu çevirmen, orijinal içeriği hedef dillerinde okumanın, yararlı terimler ve ifadeler edinmelerine ve sonuçta daha akıcı yazarlar olmalarına yardımcı olduğunu bilecektir.

Ne yazık ki, bu öğrenme etkisi, seçilen metinler kötü yazıldığında geri tepebilir. Düşük kaliteli çeviriler örneğini düşünün: Aynı hata veya calk ile tekrar tekrar sunulduğunda, çoğu insan her seferinde biraz daha az titreyecek ve hata sonunda kelime dağarcığına girecektir.

Bu nedenle, (yarı) boş zamanlarınızda okuduğunuz içeriğe dikkat edin. Geniş bir kelime dağarcığına sahip metinler seçin, bilinçli olarak farklı stilleri kabul edin. Zevk aldığınız bir yazı parçasıyla bağlantı kurmanızı sağlayan şeyleri düşünün.

Çeviri ile ilgili merak ettikleriniz için Blog sayfamızı inceleyebilirsiniz. Ayrıca mütercim tercümanlık bölümü mezunu ve bu mesleği icra ediyorsanız bizlere ulaşabilirsiniz.

Ankara Çeviri Bürosu 0 Yorumlar